Arapça Özlü Sözler

الْحُرُّ عَبْدٌ إذَا طَمَعَ وَالْعَبْدُ حُرٌّ إذَا قَنَعَ

İnsanların en akıllısı, onlardan (en güzel şekilde) özür dileyendir.

السُّكُوتُ أخُو الرِّضَا

الإنْسَانُ عَبْدُ الإحْسَانِ

شَمْعَةُ الْكَذَّابِ لاَ تَشْتَغِلُ إلاَّ إلَى وَقْتِ الْعِشَاءِ

Akıllının zannı, cahilin yakinen bilmesinden daha iyidir.

Arkadaşın, sana doğruyu söyleyendir; seni tasdik eden değil.

سُلْطَانٌ بِلاَ عَدْلٍ كَنَهْرٍ بِلاَ مَاءٍ

صَاحِبُ الْحَاجَةِ أعْمَى

الصِّحَّةُ تَاجٌ عَلَى رُؤُوسِ الأصِحَّاءِ لاَ يَرَاهُ إلاَّ الْمَرْضَى

السُّكُوتُ لِلْعَالِمِ زِينَةٌ وَلِلْجَاهِلِ سَتْرٌ

İlimsiz düşünce, sapıklık; amelsiz ilim, vebaldir.

Kötü kimselerle arkadaşlık kurmak, şeytanın tuzağıdır.

الأدَبُ خَيْرٌ مِنَ الذَّهَبِ

Edep, altından daha değerlidir.

Sebat, başarının yoludur.

التَجْرِبَةُ بِدُونِ تَعَلُّمٍ خَيْرٌ مِنَ التَّعَلُّمِ بِدُونِ تَجْرِبَةٍ

Dilin seni hapsetmemesi için, sen onu hapset!

Adaletsiz sultan, susuz bir nehir gibidir.

Bedava sirke, baldan tatlıdır.

إذَا صَاحَتِ الدَّجَاجَةُ صِيَاحَ الدِّيكِ فَلْتُذْبَحُ

Hayâsız kadın, tuzsuz yemek gibidir.

Sağlık, sağlıklı olanların başında bir taçtır. Onu ancak hastalar görür.

Tavuk, horoz gibi öterse kesilir!

Dil yarası, kılıç yarasından daha ağırdır.

تَنْتَهِى حُرِّيَّتُكَ حِينَ تَبْدَأ حرِّيَّةُ الآخَرِينَ

Kimsenin olmadığı vadide tilki vali olur إذَا كَانَ الْوَادِى خَالِيًا يَكُونُ الثَّعْلَبُ وَالِيًا

İnsanların sana nasıl davranmasını istiyorsan öyle davran.

Akıllı kişi, diline sahip olandır.

Yüksek ses, boş karından çıkar.

İnsaf, dinin yarısıdır.

إشْتَرِ الْجَارَ قَبْلَ الدَّارِ

ضَرْبُ اللِّسَانِ أشَدُّ مِنْ طَعْنِ السِّنَانِ

Güneş giren eve doktor girmez.

جَوَابُ السَّفِيهِ السُّكُوتُ عَنْهُ

Ahmağa cevap, sükûttur.

أوَّلُ الْغَضَبِ جُنُونٌ وَآخِرُهُ نَدَمٌ

Cahile cevap vermemek, bir cevaptır.

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur.

الْبَعِيدُ عَنِ الْعَيْنِ بَعِيدٌ عَنِ الْبَالِ

تَرْكُ الْجَوَابِ عَلَى الْجَاهِلِ جَوَابٌ

تُعْرَفُ الشَّجَرَةُ مِنْ ثَمَرِهَا

Kapın alçaksa, eğilmek zorundasın.

التَّأجِيلُ لِصُّ الزَّمَانِ

الرَّأىُ بِغَيْرِ عِلْمٍ ضَلاَلٌ وَالْعِلْمُ بِغَيْرِعَمَلٍ وَبَالٌ

أعْقَلُ النَّاسِ أعْذَرُهُمْ لِلنَّاسِ

إمْرَأةٌ بِلاَ حَيَاءٍ كَطَعَامٍ بِلاَ مِلْحٍ

إذَا كَانَ بَابُكَ قَصِيرًا فَلاَ مَقَرَّ لَكَ مِنَ الإنْحِنَاءِ

أوَّلُ الْعِلْمِ مُرٌّ وَآخِرُهُ حُلْوٌ

Hastalık teşhis edilirse, tedavi kolaylaşır.

إنَّ لِلْحِيطَانِ آذَانًا

Ağaç, meyvesiyle tanınır.

Sabır, en iyi ilaçtır.

İnsan, (kendisine yapılan) iyiliğin kuludur.

Susan (sessiz) köpekten ve durgun akan sudan sakın!

الصَّبْرُ أحْسَنُ دَوَاءٍ

إذَا عُرِفَ الدَّاءُ سَهُلَ الدَّوَاءُ

Âdemoğlu, kendisine yasaklanan şeylere karşı çok hırslıdır.

Bela, söylemeye bağlıdır إنَّ الْبَلاَءَ مُوَكَّلٌ بِالْمَنْطِقِ

عَامِلِ النَّاسَ كَمَا تُحِبُّ أنْ يُعَامِلُوكَ

الإنْصَافُ نِصْفُ الدِّينِ

اُتْرُكِ الشَّرَّ يَتْرُكْهُ

الْبَيْتُ الَّذِى تَدْخُلُهُ الشَّمْسُ لاَ يَدْخُلُهُ الطَّبِيبُ

Kimi davranışlar, konuşmaktan daha anlamlıdır.

صُحْبَةُ الأشْرَارِ مَصِيدُ الشَّيْطَانِ

Sırrın esirindir. Konuşursan, sen onun esiri olursun.

الْعَاقِلُ مَنْ أمْسَكَ لِسَانَهُ

رُبَّ حَالٍ أفْصَحُ مِنْ لِسَانٍ

Evden önce komşu al.

İhtiyaç sahibi, kördür.

Zayıfların silahı, şikâyettir.

إبْنُ آدَمَ حَريصٌ عَلَى ماَ مُنِعَ مِنْهُ

( حِيطَانِ kelimesi, حَائِط kelimesinin çoğul şeklidir; “duvar” anlamına gelir. Modomot anlamı; “Hiç şüphesiz duvarların kulakları vardır” şeklindedir. Atasözü olarak bu ifade, “yerin kulağı var” şeklindedir)

سِلاَحُ الضُّعَفَاءِ الشِّكَايَةُ

سِيرَةُ الْمَرْءِ تُنْبِئُ عَنْ سَرِيرَتِهِ

İlmin başı acı, sonu tatlıdır.

جَوَابُ الأحْمَقِ السُّكُوتُ

ظَنُّ الْعَاقِلِ خَيْرٌ مِنْ يَقِينِ الْجَاهِلِ

(Bu ifadede, Mübteda iIe Haber arasında takdîmte’hîr vardır. Mübtedai Muahhar الْخَلُّ kelimesidir, Haber de أحْلَى kelimesidir.)

سِرُّكَ أسِيرُكَ إذَا نَطَقْتَ بِهِ فَأنْتَ أسِيرُهُ

Kimi uzaktakiler, yakındakilerden daha faydalıdır.

Sükût, âlim için süs; cahil için bir örtüdür.

Sükût, razı olmanın kardeşidir. (Sükût, ikrardandır)

الإحْسَانُ يَقْطَعُ اللِّسَانَ

رُبَّ بَعِيدٍ أنْفَعُ مِنْ قَرِيبٍ

Yerin kulağı vardır.

Hür kişi, tamah ettiğinde köle; köle, kanaat ettiğinde hür kişi olur.

Bu cümleyi aşağıdaki şekilde de ifade edebiliriz.

Yalancının mumu, yatsıya kadar yanar.

صَدِيقُكَ مَنْ صَدَقَكَ لاَ مَنْ صَدَّقَكَ

إحْبِسْ لِساَنَكَ لِئَلاَّ يَحْبِسَكَ

الصَّوْتُ الْعالِى مِنَ الْبَطْنِ الْخَالِى

Kişinin davranışları, karakterini yansıtır.

İhsan, dili keser. (İhsan, iyilik; dille gelecek zararları engeller)

إحْذَرِ الْكَلْبَ الصَّامِتَ وَالْمَاءَ الرَّاكِدَ

أحْلَى مِنَ الْعَسَلِ الْخَلُّ بِلاَ شَئٍ

Sinirlenmenin başı delilik, sonu da pişmanlıktır.

Sen kötülüğü terk et ki, o da seni terk etsin.

Bir şeyi erteleme, zamandan çalmadır.

(Çok bela okuyan/söyleyen, belaya uğrar)

الثَّبَاتُ طَرِيقُ النَّجَاحِ

Senin hürriyetin, başkalarının hürriyeti başladığı an biter.

Bilgisiz tecrübe, tecrübesiz bilgiden daha hayırlıdır.